پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات با هدف شناسايي و پيشگيري جرايم سايبري در ايران از بهمن ماه سال گذشته كار خود را آغاز كرده است و در طول اين مدت با بررسي‌هايي كه در حوزه‌هاي مختلف داشته به شناسايي جرم‌ها پرداخته است. پليس فتا قصد دارد بهمن ماه امسال همزمان با سالگرد ايجاد اين پليس در ايران به ارايه آخرين آمار و دستاوردهاي خود در اين حوزه بپردازد. در همين راستا گفت‌وگوی روزنامه فناوران با محسن میربهرسی، معاون اجتماعی پلیس فتای ناجا منتشر می شود تا با آخرين آمار جرم در اين حوزه بيشتر آشنا شويم.

معاون اجتماعی پلیس فتای ناجا با بیان اینکه تا بهمن ماه امسال آمار دقیقی از جرایم سایبری ايران اعلام خواهد شد، گفت: برداشت غیرمجاز از حساب‌های بانکی، هتک حیثیت و نشر اكاذيب، دسترسی غیرمجاز، تهدید، اخاذی از طریق اینترنت و کلاهبرداری رایانه‌ای پنج جرم اصلی است که از ابتداي امسال تاكنون در كشور رخ داده است. 

محسن میربهرسی با بيان اينكه ۸۰ درصد جرم‌هاي سايبري در ايران با رويكرد اقتصادي و با انگيزه‌هاي مالي رخ مي‌دهد، گفت: متاسفانه سوءاستفاده از حوزه بانک ایران نسبت به دیگر جرایم، بیشتر است و هم‌اکنون جرایم در این حوزه تبدیل به تهدید شده است. 

وي دليل زيادبودن اين جرم‌ها را عدم توسعه اجتماعي ايران متناسب با دنيا عنوان كرد و گفت: بيشترين ميزان جرايم در سال‌هاي اخير مربوط به برداشت‌هاي غيرمجاز از حساب‌هاي بانكي است. 

به گفته وي، مجرمان اين فضا به دليل احساس امنيت زمان زيادي را صرف مي‌كنند حتي بيشترين پرونده‌هاي موجود در اين زمینه مربوط به هك ايميل يا سوءاستفاده از خطوط ADSL است كه از اين طريق فرد به اطلاعات شخصي نيز دسترسي پيدا مي‌كند. 

ميربهرسي با بيان اينكه مردم نسبت به تهديدهاي فضاي مجازي آشنايي ندارند، گفت: وقتي مبلغي از حساب هموطنان كم مي‌شود اين را يك اختلال سيستم بانكي مي‌دانند و با اين نا‌آگاهي نمي‌دانند كه بايد به دادسراي جرايم رايانه‌اي مراجعه كنند. حتي رسانه‌ها با وجود اين شرايط به هيچ وجه به اين مقولات نمي‌پردازند. 

بانك‌ها در برابر اين تهديدات عكس‌العمل جدي انجام نداده‌اند
ميربهرسي با بیان اینکه بانك‌ها در برابر اين تهديدات عكس‌العمل جدي انجام نداده‌اند، افزود: تا به حال تنها اقدام جدي كه در اين حوزه انجام شده اين است كه پليس فتا يك سري مذاكرات با مرکز فابا داشتند که از طریق آن تمام تهدیدات این حوزه به مدیران بانک‌ها اطلاع‌رسانی ‌شود. 

آمادگی حمایت وزارت آموزش و پرورش در مورد فرهنگ‌سازی فضای مجازی
وی در مورد تهدیدات سايبري دیگر گفت: تهديدات ديگر در حوزه اجتماعي است و برای جلوگیری از آنها بايد به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی اين گونه تهديدات بپردازيم و هدف اصلي ما قشر جوان و نوجوان جامعه هستند. 

میربهرسی از آمادگی حمایت وزارت آموزش و پرورش در مورد فرهنگ‌سازی فضای مجازی به نوجوانان و جوانان خبر داد و گفت: قرار است از طریق شبکه رشد و نیز مشارکت این وزارتخانه و کارشناسان فتا محتوای مورد نیاز در این حوزه تهیه و در مدارس سراسر کشور توزیع شود. 

کلاهبرداری‌هاي رايانه‌اي بیشتر از طریق ایمیل منتشر می‌شود
معاون اجتماعي پليس فتاي ناجا در مورد کلاهبرداری رایانه‌ای گفت: کلاهبرداری‌هاي رايانه‌اي يا كلاهبرداري نيجريه‌اي در ايران بیشتر از طریق ایمیل منتشر می‌شود. ميربهرسي افزود: در اين نوع كلاهبرداري برخي صفحه خود را شبيه سايت بانك طراحي مي‌كنند و با اخذ رمز كارت اعتباري حساب كاربر را تخليه و از اين طريق مبالغ زيادي را اخذ مي‌كنند كه اين اتفاق درنهايت منجر به بي‌اعتمادي مردم مي‌شود. 

وي با بيان اينكه اكنون كلاهبرداري‌هاي كارت به كارت بانكي بسيار زياد شده است، گفت: يكي از جديدترين پرونده‌ها نيز فروش اطلاعات به مراكز رقيب طالب اطلاعات هستند. 

تهران داراي بيشترين آمار جرايم سايبري است
وی در مورد اولویت جرایم در شهرهای کشور گفت: این جرایم بیشتر در شهر تهران انجام شده است و بعد از این شهر خراسان رضوی، اصفهان، البرز و آذربایجان شرقی و فارس دارای آمار بالایی از جرایم سایبری هستند.
پليس فتا آمار دقيقي از كاربران شبكه‌هاي اجتماعي در ايران دارد 

معاون اجتماعی پلیس فتای ناجا با بیان اینکه جرایم در حوزه شبکه‌های اجتماعی هر روز در حال افزایش است، گفت: متاسفانه بسياري از شبکه‌های اجتماعی ايران بستر داخلی ندارد و با پليس فتا استفاده از ابزارهاي جديد سعي دارد به شناسايي اين حوزه بپردازد. وی با بیان اینکه این حوزه، حوزه مجرمانه‌اي است و پليس فتا آمار دقيقي از كاربران اين حوزه دارد، افزود: این حوزه به امنیت اجتماعی مردم لطمه می‌زند امنیت اقتصادی و فرهنگی آنان را نیز مورد تهدید قرار می‌دهد. 

اشراف کامل پلیس به فیس بوک 
ميربهرسي گفت: پلیس با تمام امکانات و مقدوراتش به مطالعه‌ عمیق در زمینه شبکه اجتماعی فیس‌بوک پرداخته و کارگروه‌هایی در این زمینه مشغول به فعالیت شده‌اند. 

وي در پاسخ به این سوال که برخورد پلیس با شبکه‌های فساد تشکیل شده در فیس‌بوک چگونه است، گفت: پلیس فتا عمده‌ رویکرد فعالیتش موضوعات اجتماعی است. متاسفانه چند صباحی است افرادی با فریب‌کاری و با ایجاد هویتی کاذب و با استفاده از تصاویری اقدام به اخاذی از دیگران کردند که متاسفانه برخی از جوانان به دلیل ناآشنایی با این تهدیدات به سمت این افراد گرایش پیدا کرده و مورد اخاذی قرار می‌گیرند. 

آسيب‌هاي فضاي مجازي
معاون اجتماعي پليس فتاي ناجا آسيب‌هاي فضاي مجازي را كاهش احساس مسووليت اجتماعي، تغيير شكل كوچ و قماربازي‌هاي اينترنتي عنوان كرد و هشدار داد: كاربران ترجيحا بايد از كاراكترهاي تركيبي استفاده كنند و رمز عبور خود را ثابت نگه ندارند و همچنين هنگام پرداخت‌هاي اينترنتي توجه داشته باشند كه آدرس سايت اينترنتي بانك مورد نظر دقيقا آدرس اينترنتي اصلي خود بانك باشد و به ياد داشته باشند كه براي مجرمان هيچ اطلاعاتي ارزشمندتر از عكس‌ها و ويدیوهاي شخصي‌شان نيست. 

ميربهرسي يكي ديگر از آسيب‌هاي فضاي مجازي را اعتياد كودكان به اين فضاها عنوان كرد و گفت: اعتياد به چت در شرايطي كه فرد بعد از قطع ارتباط دچار بيماري‌هاي روحي مي‌شود از ديگر آسيب‌هاي فضاي مجازي است. 

ميربهرسي با بيان اينكه براي جلوگيري از برخي آسيب‌هاي اينترنتي وجود يك برنامه‌ امنيت اينترنتي و به روزكردن آن براي هر كاربري لازم است، گفت: عكس و ويديوهاي شخصي و خانوادگي خود را در سايت‌ها به‌خصوص شبكه‌هاي اجتماعي به اشتراك نگذاريد چرا كه اين گونه محتواها به سرعت توسط مجرمان اخلاقي منتشر مي‌شوند و در پي آن سوء استفاده‌هاي بعدي صورت می‌گیرد. 

نيازمند حمايت‌ دستگاه‌ها در اين حوزه هستيم
معاون اجتماعی فتای ناجا در مورد امنیت در فضای مجازی گفت: بحث حاکمیتی، پلیس فتا و مردم سه بخش مهمی هستند که امنیت را در این حوزه ایجاد می‌کنند، به همین منظور در بحث حاکمیتی نیازمند حمایت بیشتر از سوی دستگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط با این حوزه هستیم. 

وي افزود: تا به حال يك‌سري اقدامات با وزارت ICT و صدا و سيما انجام داده‌ايم ولي نيازمند حمايت بيشتر در اين زمينه از سوي تمام دستگاه‌ها و سازمان‌ها هستيم. 

قانون جرايم رايانه‌اي كامل نيست
معاون اجتماعي پليس فتاي ناجا با بيان اينكه قانون مبارزه با جرايم رايانه‌اي كامل نيست و بايد اين قانون به شكلي باشد كه بتواند جرايم را پيش‌بيني كند، گفت: بيشتر سايت‌ها در ايران از امنيت مناسبي برخوردار نيستند زیرا اقداماتي كه در اين زمینه صورت گرفته است، كافي نيست.
 
به گفته وي، ‌در ايران به سايت‌هايي كه هك مي‌شوند خسارت چنداني وارد نميشود به طوري كه قصد عمده هكرها آن است كه توانايي‌هاي خود را به نمايش بگذارند و انگيزه اصلي آنان اعلام وجود است. 

به گفته وي، بيشتر سايت‌هايي كه مورد هك قرار مي‌گيرند، هزينه‌اي را براي امنيت خود پرداخت نكرده‌اند و به همين دليل به امنيت آن نيز توجهي نمي‌كنند. وي افزود: با توجه به اينكه اكثر هكرها در ايران نوجوان هستند مي‌توان همچون ساير كشورها مسابقه‌ها را برگزار كرد تا نيروهاي مستعد در اين زمينه نيز شناسايي و از پتانسيل آنان استفاده شود.

گفت و گو: سيما ميداني