چرا شبکه توزیع سراسری سوخت اختلال پیدا کرد

صبح روز یکشنبه 27 آذرماه، اختلال گسترده در شبکه توزیع سراسری سوخت مشاهده شد و مسئولان در حال بررسی دلایل این اختلالات هستند.

به گزارش افتانا، هفته گذشته، اختلال گسترده در شبکه توزیع سراسری سوخت مشاهده شد. شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «به اطلاع عموم هموطنان شریف ایران می‌رساند نظر به بروز اختلال فنی در بعضی جایگاه‌های عرضه سوخت کشور ناشی از توطئه معاندان برای تحت‌الشعاع قرار دادن رفاه و آسایش مردم، تا اطلاع ثانوی عرضه فرآورده‌های نفتی در جایگاه‌های عرضه سوخت، به‌صورت آفلاین انجام خواهد شد. شایان ذکر است کارشناسان و کارگروه‌های تخصصی در حال رفع مشکل هستند و تا ساعاتی دیگر همه جایگاه‌ها به وضع عادی بازخواهد گشت و روند سوخت‌گیری عادی خواهد شد. شایان یادآوری است سهمیه سوخت هم‌میهنان در کارت سوخت آنها محفوظ است و پس از رفع مشکل قابل استفاده خواهد بود.»
جلیل سالاری، معاون وزیر نفت، نیز در مصاحبه‌ای گفت: امروز چالشی را در مسیر کارت‌خوان‌های برخی از جایگاه عرضه سوخت در سراسر کشور داشتیم که طبق پیگیری‌های ما ۶۰ درصد جایگاه را شامل می‌شد. ما از تجربه گذشته استفاده کردیم و برای اینکه اخلال ایجاد نشود فرایند ارتباط را با جایگاه‌هایی که دچار مشکل شده بودند قطع کردیم. با تشکیل تیم‌های فنی که هم اکنون به جایگاه‌ها مراجعه می‌کنند تا سوخت‌رسانی را به صورت دستی فعال کنند سعی داریم تا ساعات آینده همه مجاری عرضه را فعال کنیم. سیستم سوخت‌رسانی به صورت آفلاین است و هیچ‌گونه مشکلی در سهمیه سوخت کارت‌ها ایجاد نمی‌شود و به محض برطرف شدن مشکل، سهمیه‌ها دوباره برقرار خواهد شد.
وی از مردم در خواست کرد تا زمان رفع کامل مشکل، کمتر به جایگاه‌ها مراجعه کنند و گفت: هم اکنون روی مشکل تمرکز کرده و سعی داریم جایگاه‌هایی که بیشترین متقاضی را دارند فعال کنیم تا عرضه سوخت متوقف نشود.

در شرایطی که رئیس صنف جایگاه داران عرضه سوخت نیز دلیل اختلال ایجاد شده را مشکل فنی اعلام کرده و هرگونه شایعه افزایش قیمت بنزین تکذیب کرد، روابط عمومی سازمان پدافند غیرعامل در بیانیه‌ای تشریح کرد: از لحظات اولیه بروز اختلال در سامانه هوشمند توزیع سوخت، تیم‌های واکنش اضطراری وزارت نفت با همکاری مجموعه پدافند غیر عامل، وارد عمل شده و تصمیم‌های لازم جهت رفع اختلال و استمرار خدمات زیرساخت سوخت صورت گرفت. با توجه به رعایت الزامات و ضوابط پدافند غیر عامل، در تمامی سکوهای سوخت‌رسانی امکان سوخت‌رسانی به صورت دستی و خارج از شبکه وجود دارد و مشکل سوخت‌رسانی در برخی سکوها تا پایان امروز برطرف می‌شود و اختلال سامانه هوشمند سوخت نیز ظرف روزهای آینده برطرف می‌گردد.

در این بیانیه همچنین آمده‌است: در خصوص دلایل بروز اختلال، سازمان پدافند غیرعامل کشور تمام گزینه‌های محتمل ازجمله نفوذ و هک را در نظر و تحت بررسی دارد اما در شرایط فعلی نمی‌توان ادعاهای مطرح شده دشمن را تأیید کرد. نتایج نهایی بررسی‌ها در روزهای آتی به اطلاع خواهد رسید.

همان زمان، کانال ۱۲ اسرائیل، مدعی حمله گروه هکر اسرائیلی به نام «گنجشک درنده» به سامانه سوخت ایران شد و نوشت: حمله سایبری به سیستم ملی تامین سوخت ایران انجام دادیم و اغلب پمپ‌های سوخت آن را از کار انداختیم.

این دومین بار است که گنجشک‌های درنده مدعی از کار انداختن سامانه سوخت کشور می‌شوند.

جواد اوجی‌، وزیر نفت، با اشاره به بروز اختلال در جایگاه‌های سوخت‌رسانی کشور‌ عنوان کرد: از همان ساعات اولیه اطلاع از حمله به سامانه سوخت ایران، ستاد بحران را بلافاصله تشکیل‌ و با توجه به تجربه مشابه آبان ۱۴۰۰، اقدامات فوری را در دستور کار قرار دادیم.

وی با بیان اینکه پس از حمله سایبری امروز ۶۰ درصد از جایگاه‌های سوخت غیرفعال شدند، گفت: هم‌اکنون ۳۰ درصد از جایگاه‌ها به صورت دستی فعال شده‌اند و تا ساعت ۱۴ امروز همه جایگاه‌های سوخت کشور به صورت آفلاین و دستی وارد مدار می‌شود. ابتدا تلاش می‌کنیم تا ساعت ۱۴ امرو‌ز همه جایگاه‌های سوخت کشور که غیرفعال شده‌اند به صورت آفلاین و دستی وارد مدار شوند؛ ۶۰ درصد از جایگاه‌ها غیرفعال شده بودند که هم‌اکنون ۳۰ درصد از آنها به صورت دستی فعال شده‌اند و بنزین با نرخ آزاد در اختیار مردم قرار می‌گیرد تا در گام اول مشکل دسترسی به بنزین حل شود. به موازات در حال پیگیری رفع مشکل و فعال‌سازی آنلاین جایگاه‌ها هستیم و از بعد از ظهر امروز این عملیات نیز آغاز می‌شود. مردم توجه داشته باشند که به هیچ وجه موضوع افزایش قیمت بنزین مطرح نیست و مردم به شایعات توجه نکنند.

چند روز پس از حمله...
سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل، چند روز پس از این حادثه، توضیح داد: جداسازی سیستم سوخت‌رسانی از شبکه از همان ساعات ابتدایی آغاز شد؛ پس از ۳ ساعت نزدیک به ۵۵ درصد سامانه‌ها جدا شدند و پس از ۲۴ ساعت به عدد ۹۰ درصد رسیدیم.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل تصریح کرد: تیم‌هایی که دنبال منشاء تهدید بودند موفق شدند که ضدبدافزار مهاجم را شناسایی کنند و یک تهدید مدرن از جنس APT بوده که کشف شده است. آزمایشگاه‌های ما در حال بررسی دقیق هستند و این کار دنبال می‌شود.

وی تاکید کرد: سامانه سوخت یک سامانه قدیمی است و طبیعتا در برنامه بلندمدت باید حتما به‌روزرسانی شود و هم بخش‌های ارتباطی و هم بخش‌های مربوط به سامانه‌های پردازشی و هم اتصال آن با سامانه‌های پرداخت و سامانه‌های صنعتی و جایگاه‌ها و سامانه‌های برنامه‌ریزی باید از یک ارتباط امن‌تر و دقیق‌تری برخوردار شود و ما در اقدام بعدی این موضوع را پیگیری و دنبال می‌کنیم. برنامه بلندمدت سوخت حتما باید به سمت نوسازی سامانه برود و اشکالات و ارتباطاتی که در این زمینه وجود دارد به صورت جدی برطرف شود.

این در شرایطی است که جعفر سالاری‌نسب، مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگو با خبرگزاری اظهار داشت: اختلالی در جایگاه‌های سوخت وجود داشته که آن را برطرف کردیم. امروز می‌گویم مسئله هک جایگاه‌های سوخت به ما مربوط نمی‌شود. بنابراین باید پدافند غیرعامل علت این مسئله را بررسی و اعلام کند.

وی ادامه داد: زمانی که افراد به جایگاه می‌رفتند امکان پرداخت با درگاه بانک ملت وجود نداشت. یک اختلالی بود و اکنون رفع شده است، اعلام این موضوع با پدافند غیرعامل است و این نهاد باید علت این اختلال را اعلام کند. باید در نظر داشت که مشکل ایجاد شده از مجرای ما، یعنی سامانه سوخت نبوده است.

او پیش‌تر نیز گفته بود که با توجه به آفلاین بودن سامانه، امکان هک خارج از شبکه وجود ندارد، اما مسئله پرداخت از طریق نظام بانکی می‌ماند که باید توسط مسئولان امر بررسی شود.