افتا چیزی از جنس فرهنگ است

با انتشار ابلاغيه مقام معظم رهبري در خصوص سياست‬هاي کلي نظام در امور امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات (افتا)، فصل جديدي در توجه و تمرکز بر اين موضوع در فضاي آي‬تي کشور گشوده شد.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، در بند نخست اين ابلاغيه به «ايجاد نظام جامع و فراگير در سطح ملي و سازوكار مناسب براي ايمن‬سازي ساختارهاي حياتي و حساس و مهم در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات» اشاره شده است و بلافاصله در ادامه آن آمده است که ارتقاء مداوم امنيت شبكه‬هاي الكترونيكي و سامانه‬هاي اطلاعاتي و ارتباطي» مورد نظر است.

اما اين امن‬سازي ناظر به «استمرار خدمات عمومي، پايداري زيرساخت‬هاي ملي، صيانت از اسرار كشور، حفظ فرهنگ و هويت اسلامي-ايراني و ارزشهاي اخلاقي و حراست از حريم خصوصي و آزادي‬هاي مشروع و سرمايه‬هاي مادي و معنوي» خواهد بود. ديده مي‬شود که منظور از امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات، فراهم آوردن امکانات، انديشيدن تدابير و آماده‬سازي زيرساخت‬هايي

است که در آن مواردي چون عدم بروز اختلال در سرويس‬ها و خدمات عمومي يا پاسداري از حريم خصوصي و سرمايه‬هاي مادي و معنوي، از جمله موارد مهم برشمرده شده است.

در انديشيدن به اين بايسته‬ها، مي‬بينيم که در بندي ديگر ابلاغيه به يکي از بنيادي‬ترين نکته‬ها يعني فرهنگ‬سازي و آموزش پرداخته‬ شده است. در بند هشتم آمده است که «فرهنگ‬سازي، آموزش و افزايش آگاهي و مهارت‬هاي عمومي در حوزه افتا» بايد مورد توجه واقع شود يعني بايد دانست که «افتا» چيزي است از جنس بسترسازي، فرهنگ‬سازي و رفع دغدغه‬ها براي فراهم‬سازي امکان فعاليت ايمن و پايدار.

اما فضاي توليد و تبادل اطلاعات را اغلب به دفاع سايبري مرتبط مي‬دانند. بسياري بر اين تصور هستند که وقتي از افتا صحبت مي‬کنيم، در ادامه بايد به حملات سابيري، لزوم توجه به دفاع در اين حوزه و داشتن استراتژي دفاعي بپردازيم. حال آنکه همانگونه که گفته شد، در ابلاغيه رهبر معظم انقلاب به موارد ديگري نيز اشاره شده که مي‬توان نقاط بسيار مهم ديگري از جمله ايجاد زمينه‬هاي توسعه فناوري‬هاي بومي، توجه به حفظ حقوق فردي و اجتماعي افراد، حفظ فرهنگ و هويت اسلامي- ايراني و ... را نيز در آن ديد.

از همين رو به نظر مي‬آيد که در کشور بيش از آنکه نيازمند

توجه و تدوين راهکار يا راهبرد باشيم، بايد به سياست‬گذاري کلان بينديشيم. در همين راستا، خوشبختانه در مراجعه به سند راهبردي افتاي کشور (مصوب اسفندماه۱۳۸۷) مي‬بينيم که در مقدمه آن به روشني به چنين مواردي اشاره شده است:

- امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات مفهومي كلان و ميان رشته‬اي است كه بر مفاهيم و نظريات گوناگوني در حوزه‬هاي مختلف دانش مبتني است.

- امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات امري نسبي است كه به تلقي از مفهوم امنيت، كارايي و هزينه وابسته است.

- امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات امري زمينه‬وند است و مجموعه آداب و سنن، اخلاقيات، قوانين و ساير مقولات اجتماعي در آن تأثير دارد.

- امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات به مرزهاي جغرافيايي محدود نمي شود و از حوزه‬هاي داخلي، منطقه‬اي و جهاني تأثير مي‬پذيرد.

- حوزه تأثير امنيت فضاي توليد و تبادل اطلاعات، كليه فعاليت‬هاي آحاد جامعه در اين فضا را شامل مي‬شود.
آنچه که بايد در حوزه افتا رخ دهد، گوناگون و چند وجهي است. همانگونه که در سند افتا هم آمده، ميان رشته‬اي و زمينه‬وند.

متوليان متعدد، اهداف و آمال گوناگون و ماموريت‬ها و وظايف متضاد و متعارض گاهي. برآمدن دولت تدبير و اميد، اميدوارمان کرده که در افتا، به دور از امنيتي شدن، به امن‬شدن بينديشيم و جنبه‬هاي مختلف آن را واکاوي کنيم.

این مطلب در ویژه نامه نوروزی افتانا منتشر شده است. برای دریافت نسخه آنلاین با کیفیت خوب اینجا و برای دریافت نسخه آنلاین با کیفیت عالی اینجا را کلیک کنید.